Tak powszechne dzisiaj dywany tkane na nowoczesnych krosnach mają za sobą tradycję tkacką należącą do ścisłej czołówki starożytnych rzemieślników. Oczywiście obecnie maszyny zastąpiły zręczne palce wiążące setki tysięcy, częstokroć miliony węzełków na każdym metrze kwadratowym tkaniny.
Mówi się, że to Iran jest miejscem, gdzie powstały ręcznie tkane dywany. Najstarsze i najpiękniejsze na świecie dywany z pewnością pochodzą z Iranu. Ten wspaniały wyrób tkacki ma bardzo długą historię. Według istniejącej teorii historyków, pierwsze kobierce powstały w plemionach koczowniczych, które w ciągu długiego czasu, kierowane potrzebami praktycznymi, nauczyły się sztuki przeplatania ze sobą miękkich włókien roślin oraz wykorzystywania wełny zwierząt, tworząc z niej coś w rodzaju filcu. W tamtej odległej epoce, głównym zastosowaniem kobierców była przede wszystkim ochrona przed zimnem, a z biegiem czasu zabezpieczenie się przed złymi mocami za pomocą magicznych symboli, jakie były na nich umieszczane.
Niemożliwym jest dokładnie określić, które z plemion koczowniczych dało początek kobiernictwu. Wraz z upływem czasu pojawiło się pragnienie doznawania wrażeń estetycznych. Kobierce stawały się bardziej kolorowe a motywy dekoracyjne bardziej złożone i bogate. Powoli przestawały pełnić pierwotną rolę i stawały się ważnym elementem ozdobnym namiotów, pałaców i wnętrz. Od plemion koczowniczych sztukę wiązania kobierców przejęła ludność osiadła.
W Iranie, sztuka tkania dywanów wiązanych licząca ponad 2500 lat zachowała swą niezmienność do dzisiaj. Jest świadectwem poszukiwania autentycznego piękna, którego nie zdołały zagłuszyć katastrofy naturalne ani też najeźdźcy.
W 1949 roku, na Syberii, w górach Ałtaj, a dokładnie w dolinie Pazyryk, w pobliżu północno-wschodniej granicy Mongolii, rosyjski archeolog Rudienko odkrył w grobowcu jednego z wodzów scytyjskich, zamknięty w bryle lodu przepiękny wełniany kobierzec pochodzący z V w p.n.e. To był dowód na to, że kobiernictwo było sztuką antyczną. Do tej pory zapiski na temat dywanów w starożytności były poparte domniemaniami uczonych na temat techniki tkackiej, materiałów i wzornictwa.
W oparciu o badania, kobierzec z Pazyryku jest uważany za najstarszy kobierzec na świecie i najprawdopodobniej jest dziełem tkaczy perskich, zresztą posiada motywy charakterystyczne dla dynastii Achaemeńskiej (perska dynastia panująca od roku 550 do 331 p.n.e.). Właśnie owe motywy, według badaczy, świadczą o jego perskim pochodzeniu, o tym, że został sprzedany i w taki to sposób trafił do władcy scytyjskiego. Inni, z kolei wierzą, że został wykonany w okolicy jego odkrycia. Pazyryk (fragment jest przedstawiony na zdjęciu), bo tak nazywają ten wyjątkowy dywan, ma wielkość około 180 na 180 centymetrów i 36 symetrycznych węzełków na każdym centymetrze kwadratowym. W chwili obecnej znajduje się w Ermitażu w Petersburgu.
W dniu dzisiejszym, kobierce ręcznie tkane są drugim zródłem dochodu Iranu gdyż swoim pięknem, bogactwem wzorów i kolorów a także jakością wykonania urzekły miliony odbiorców na całym świecie.
|